YöneticiHane
MEVZUAT => Mevzuat => Yönerge- Genelge-Görüş Yazıları => Konuyu başlatan: YoneticiHane - 26 Kasım 2017, Pazar - 10:18
-
Millî E?itim Bakanlı?ı ?zel E?itim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlü?ünün 19/09/2017 tarihli ve E.14218379 sayılı, 2017/28 nolu Genelge.
Kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itimin amacı; özel e?itim ihtiyacı olan bireylerin her tür ve kademede di?er bireylerle kar?ılıklı etkile?im içinde bulunmalarını ve e?itim amaçlarını en üst düzeyde gerçekle?tirmelerini sa?lamaktır. Bu uygulamalar kapsamında özel e?itim ihtiyacı olan bireyler, kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itimlerini, yetersizli?i olmayan akranları ile birlikte aynı sınıfta tam zamanlı sürdürebilecekleri gibi özel e?itim sınıflarında yarı zamanlı olarak da sürdürebilirler. Yarı zamanlı kayna?tırma uygulamaları, ö?rencilerin yetersizli?i olmayan akranlarıyla bazı derslere aynı sınıfta ya da ders dı?ı etkinliklere birlikte katılmaları yoluyla yapılmaktadır.
Anayasa??mızın 42??nci maddesindeki ??? Devlet, durumları sebebiyle özel e?itime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır.? ? hükmü uyarınca;
İlgi (a) Kanun??un 7??nci maddesinde; ??İlkö?retim görmek her Türk vatanda?ının hakkıdır.? hükmüne, aynı Kanun??un 8??inci maddesinde; ???zel e?itime ve korunmaya muhtaç çocukları yeti?tirmek için özel tedbirler alınır.? hükmü yer almaktadır. İlgi (e) Kanun Hükmünde Kararname??nin 2??nci maddesinde ise ??E?itime eri?imi kolayla?tıran, her vatanda?ın e?itim fırsat ve imkânlarından e?it derecede yararlanabilmesini teminat altına alan politika ve stratejiler geli?tirmek, uygulamak, uygulanmasını izlemek ve koordine etmek. Kız ö?rencilerin, engellilerin ve toplumun özel ilgi bekleyen di?er kesimlerinin e?itime katılımını yaygınla?tıracak politika ve stratejiler geli?tirmek, uygulamak ve uygulanmasını koordine etmek.? hükmü yer almaktadır.
İlgi (b) Kanun??un 6??ncı maddesinde; özel e?itim ihtiyacı olan bireyler için okul ve sınıfların açılmasının zorunlu oldu?u belirtilmektedir. Aynı Kanun??un 52??nci maddesi ile de mülkî amirleri, ilkö?retim müfetti?lerini ve zabıta te?kilâtını zorunlu ö?renim ça?ındaki çocukların ilkö?retim kurumlarına devamlarını sa?lamakla yükümlü kılmı?, veli yahut vasi veya aile ba?kanlarını ve okul idarelerini yardımla ve her türlü tedbiri almakla görevlendirmi?tir İlgi (ç) Kanun ile özel e?itim ihtiyacı olan bireyler için de zorunlu e?itim süresi 12 yıl olmu?tur
İlgi (c) Kanun??un 15??inci maddesinde; ??Hiçbir gerekçeyle engellilerin e?itim alması engellenemez. Engelliler özel durumları ve farklılıkları dikkate alınarak ya?adıkları çevrede bütünle?tirilmi? ortamlarda, e?itlik temelinde, hayat boyu e?itim imkanından ayrımcılık yapılmaksızın yararlandırılır. Genel e?itim sistemi içinde engellilerin her seviyede e?itim almasını sa?layacak bütünle?tirici planlamalara yer verilir.? hükmü gere?ince her tür ve kademede görev ve sorumlulu?u bulunanlar görevin ifasında tereddüde meydan vermeyecek ?ekilde hareket edeceklerdir.
İlgi (d) Kanun Hükmünde Kararname??nin 12??nci maddesinde; ???zel e?itim gerektiren bireylerin e?itimleri, hazırlanan bireysel e?itim planları do?rultusunda akranları ile birlikte her tür ve kademedeki okul ve kurumlarda uygun yöntem ve teknikler kullanılarak sürdürülür.? hükmü yer almaktadır. Aynı Kanun Hükmünde Kararname??nin 7??nci maddesinde; ??Tanısı konulmu? özel e?itim gerektiren çocuklar için okul öncesi e?itimi zorunludur. Bu e?itim özel e?itim okulları ile di?er okul öncesi e?itim kurumlarında verilir. Geli?im ve bireysel özellikleri dikkate alınarak, özel e?itim gerektiren çocukların okul öncesi e?itim süreleri uzatılabilir.? hükmü yer almaktadır. Söz konusu Kanun Hükmünde Kararname??nin 24??üncü maddesiyle resmî ve özel okul öncesi, ilkö?retim ve orta ö?retim okulları ile yaygın e?itim kurumlarının; kendi çevrelerindeki özel e?itim ihtiyacı olan bireylere özel e?itim hizmetleri sa?lamakla yükümlü oldukları hükme ba?lanmaktadır.
E?itim ö?retimlerini kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla sürdürecek ö?rencilerin e?itim-ö?retim haklarından en üst düzeyde yararlanmalarını ve e?itimlerini tamamlamalarını sa?lamak amacıyla, okullara yerle?tirilmeleri, destek e?itim odalarının ve/veya özel e?itim sınıflarının açılması bunların ihtiyaçlarının belirlenmesi ve gerekli tüm tedbirlerin alınmasına ili?kin düzenlemeler ilgi (f) Yönetmelikte yer almaktadır.
Bu kapsamda konu ile ilgili olarak Anayasamız, ilgili Kanun ve Yönetmelik esaslarına göre okullarda a?a?ıdaki tedbirlerin alınması gerekmektedir.
1) Her tür ve kademede kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itim almasına karar verilen ö?rencilerin okula kayıtlarında ve devamlarında gerekli tedbirler alınacaktır.
Tam zamanlı kayna?tırma yoluyla e?itimlerine devam eden ö?renciler, yetersizli?i olmayan akranlarıyla aynı sınıfta e?itim görmeleri hâlinde; bu ö?rencilerin devamsızlıkları ilgi (g) Yönetmelik??in 18??inci maddesinde; okul öncesi e?itim kurumlarında ö?retmen, ilkokullarda sınıf ö?retmeni, ortaokullar ve imam-hatip ortaokullarında ise okul yönetimi tarafından e-Okul sistemine i?lenece?i ve okul yöneticileri tarafından takip edilece?i belirtilmektedir. İlgi (?) Yönetmelik??in 36??ncı maddesinde ise devamsızlık yapan ö?rencilerin, ders ö?retmeni tarafından yoklama fi?ine ve e-Okul sistemine i?lenece?i belirtilmektedir. Rehberlik ö?retmenleri, ö?rencilerin okula devamlarını sa?lamak amacıyla ailelere ve ö?rencilere yönelik rehberlik çalı?maları yürütecektir.
2) İlkö?retim programını takip eden özel e?itim sınıfındaki ö?renciler ile tam zamanlı kayna?tırma yoluyla e?itimini sürdüren ö?rencilerin velisinin yazılı talebi ve BEP geli?tirme biriminin kararı do?rultusunda ilkokulda bir defaya mahsus olmak üzere sınıf tekrarı yaptırılacaktır.
3) Kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itimlerini sürdüren ö?rencilere ili?kin veriler e-okul sistemine zamanında ve do?ru bir ?ekilde girilecek, bu ö?rencilerin e?itim haklarına ili?kin kayıp ya?anmaması için gerekli tedbirler alınacaktır.
4) Kayna?tırma/bütünle?tirme uygulaması yoluyla e?itimlerini sürdüren ö?rencilerin bulundu?u okullarda, ilgi (f) Yönetmelik??in 72??nci maddesi gere?ince Bireyselle?tirilmi? E?itim Programı Geli?tirme Birimi olu?turularak özel e?itim ihtiyacı olan ö?renciler için takip ettikleri program esas alınarak Bireyselle?tirilmi? E?itim Programı (BEP) hazırlanacaktır. Bu birimin görev ve sorumlulukları aynı Yönetmelik??in 73??üncü ve 74??üncü maddelerinde belirtilen açıklamalar do?rultusunda yerine getirilecektir.
5) Okullarda BEP geli?tirme birimlerinin kurulması ve çalı?maları konusunda gerekli destek rehberlik ve ara?tırma merkezlerince öncelikli olarak sa?lanacaktır. Rehberlik ve ara?tırma merkezlerince ailelere, okulların tüm yönetici ve ö?retmenlerine özel e?itim ihtiyacı olan ö?rencilerin özellikleri ve ihtiyaçları, ö?rencinin kabulü ve oryantasyon çalı?maları hakkında bilgilendirme çalı?maları yürütülecektir.
6) ?zel e?itim ihtiyacı olan ö?rencilerin kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itimlerini nitelikli bir ?ekilde sürdürebilmeleri amacıyla okulda görevli tüm yönetici ve di?er ö?retmenler aynı sorumluluk bilinciyle hareket edecektir.
7) Kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itimlerini sürdüren ö?rencilerin ba?arılarının de?erlendirilmesinde ilgi (g) ve ilgi (?) Yönetmeliklerin sınıf geçme ve sınavlarla ilgili hükümleri uygulanacaktır. Bununla birlikte ilkö?retim ve ortaö?retim kurumlarında kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itimlerini sürdüren ö?rencilerin ba?arılarının de?erlendirilmesinde ilgi (f) Yönetmelik??in 24??üncü maddesindeki hususların uygulanmasına dikkat edilecektir.
Bu madde gere?ince;
a) Bulundu?u okulun e?itim programını takip eden ö?rencilerin ba?arıları, takip ettikleri program esas alınarak hazırlanan BEP ile devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınavlarla ilgili hükümlerine göre de?erlendirilecektir.
b) ?zel e?itim programını takip eden ö?rencilerin ba?arılarının de?erlendirilmesiyle ilgili i? ve i?lemler, takip ettikleri programın uygulandı?ı okullardaki mevzuat hükümlerine göre yapılacaktır.
c) ??rencilerin ba?arılarının de?erlendirmesinde kullanılacak yöntem, teknik, ölçme araçları ve de?erlendirme süresi, de?erlendirme zamanı, de?erlendirme aralıkları, de?erlendirmeden sorumlu ki?iler ve de?erlendirmenin yapılaca?ı ortam BEP geli?tirme biriminin görü? ve önerileri do?rultusunda belirlenecektir.
ç) Yazma güçlü?ü olan ö?renciler ve özel ö?renme güçlü?ü olan ö?rencilerin de?erlendirilmesi sözlü, sözlü ifadede güçlük ya?ayan ö?rencilerin de?erlendirilmesi ise yazılı olarak yapılacaktır. Yazılı ve sözlü ifade etme becerilerinde yetersizli?i olan bireyler ise davranı?larının gözlemlenmesi yoluyla de?erlendirilecektir.
d) Yazılı sınavlar ö?rencilerin yetersizlik türüne, e?itim performanslarına ve geli?im özelliklerine göre çe?itlendirilecek, sınavlar kısa cevaplı ve az sorulu olarak düzenlenecektir.
e) ??renciler, yetersizliklerinden kaynaklanan güçlüklerini gidermek amacıyla sınavlarda uygun araç-gereç, cihaz ve yöntemlerden yararlandırılacaktır. İhtiyacı olan bireyler için yazılı sınavlarda refakat etmek üzere bir ö?retmen görevlendirilecektir.
f) Görme yetersizli?i olan ö?rencilerin yazılı sınavlarda Braille (Kabartma) yazı olarak verdi?i cevaplar sınavdan hemen sonra ö?retmenin ö?renciye okutmasıyla de?erlendirilecektir. Bu ö?renciler için resim, ?ekil ve grafik içeren soruların yerine e? de?er sorular hazırlanacak; az gören ö?renciler için ise sınav soruları uygun punto, yazı tipi ve kalınlıkta hazırlanarak de?erlendirme yapılacaktır.
g) İ?itme veya zihinsel yetersizli?i olan ö?renciler ilkö?retim ve ortaö?retimde, velinin yazılı talebi do?rultusunda yabancı dil programlarındaki bazı bilgi ve becerilerin ö?retiminden veya dersin tamamından muaf tutulacaktır.
?) Zihinsel yetersizli?i olan ö?renciler; dikkat, bellekte tutma ve hatırlama güçlükleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla de?erlendirilecektir.
h) Otizmi olan ö?renciler ile duygusal ve davranı? bozuklu?u olan ö?rencilerin de?erlendirilmesi, ileti?im özellikleri ile sosyal-duygusal hazır bulunu?lukları dikkate alınarak yapılacaktır.
ı) Dikkat eksikli?i ve hiperaktivite bozuklu?u olan ö?rencilerin de?erlendirilmesi, bu ö?rencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa süreli sınavlarla yapılacaktır.
i) Motor becerilerde yetersizli?i olan ö?renciler velinin yazılı talebi do?rultusunda motor beceri gerektiren derslerin uygulamalı bölümlerinden istekleri do?rultusunda muaf tutulacaktır.
8- Kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itimlerine devam eden ö?rencilerin özellikleri ve yeterlikleri dikkate alınarak onların ba?arılı olabilecekleri, ö?renciye uygun olan bir yöntemle okuma yazma ö?retimi yapılacaktır.
9) ?zel e?itim ihtiyacı olan ö?rencilerin derslere ve ders dı?ı sportif, sosyal ve kültürel etkinliklere etkin olarak katılımlarının sa?lanması yönünde gerekli tedbirler okul yönetimlerince alınacaktır.
10) Okullarda, tam zamanlı kayna?tırma yoluyla e?itimlerine devam eden yetersizli?i olan ö?renciler ile özel yetenekli ö?renciler için özel araç-gereçler ile e?itim materyalleri sa?lanarak özel e?itim deste?i verilmesi amacıyla destek e?itim odası açılacaktır.
11) Kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itimini sürdüren özel yetenekli ö?renciler için zenginle?tirilmi? bireysel e?itim programları uygulanacaktır.
12) ?zel e?itim sınıfı ile destek e?itim odası için ayrılan mekanların fiziki ?artlarının (ısı, ı?ık, geni?lik, hijyen vb.) e?itime uygun ve kolay ula?ılabilir olmasına dikkat edilecektir. E?itim ö?retim açısından elveri?siz ortamlarda özel e?itim sınıfı ile destek e?itim odası düzenlenmesi yapılmayacaktır.
13) Destek e?itim odasında ö?rencilerin e?itim ihtiyaçlarına göre öncelikle okulun ö?retmenlerinden olmak üzere okul öncesi ö?retmenleri, özel e?itim ö?retmenleri, sınıf ö?retmeni ve alan ö?retmenleri ile RAM??da (Rehberlik ve Ara?tırma Merkezi) görevli özel e?itim ö?retmenleri ya da aynı kademedeki di?er okul ve kurumlardaki ö?retmenler görevlendirilecektir. Destek e?itim odasında e?itim vermek üzere görevlendirilen ö?retmenlerin bu derslikte ders okutmaya ba?lamalarından önce ö?retmenlerin özel e?itim alanına ili?kin mesleki becerilerini geli?tirmek üzere il/ilçe millî e?itim müdürlüklerince hizmetiçi e?itimler düzenlenecektir.
14) Tören ve toplantılar dı?ında, özel e?itim sınıflarında görevli ö?retmenler e?itim etkinliklerinde rahat hareket edebilmelerine imkân sa?layacak uygun kıyafetlerle derslere girebileceklerdir.
15) ?zel e?itim sınıflarında görevli ö?retmenler özel e?itim ihtiyacı olan ö?rencilerin durumları ve ihtiyaçları nedeniyle teneffüs ve yemek saatlerinde ö?rencilerin gözetimine devam edeceklerdir. İki ö?retmenin görev aldı?ı sınıflarda okul yönetimince yapılacak planlama do?rultusunda ö?retmenlerin dönü?ümlü olarak ö?rencilerin gözetimine devam etmeleri ve dinlenmeleri sa?lanacaktır. Bir ö?retmen olan sınıflarda ise okul yönetimi tarafından alınacak tedbirler do?rultusunda teneffüs ve yemek saatlerinde ö?rencilerin gözetimine devam edilmesi ve ö?retmenin dinlenmesi sa?lanacaktır.
16) İlkö?retim programını takip eden özel e?itim sınıfındaki ö?renciler ile tam zamanlı kayna?tırma yoluyla e?itimini sürdüren ö?renciler merkezi sistem ortak sınavlarına gireceklerdir. Bu ö?renciler ile ilgili i? ve i?lemler Bakanlıkça yayımlanan kılavuzda yer alan açıklamalar do?rultusunda yürütülecektir
17) Mesleki ve teknik ortaö?retim programlarının uygulandı?ı okullarda tam zamanlı kayna?tırma yoluyla e?itimini sürdüren ö?rencilerin alan/dala geçi?leri ile ilgili i?lemler Bakanlıkça yayımlanan kılavuzda yer alan açıklamalar do?rultusunda yürütülecektir.
18) 02.09.2008 tarihli ve 2008/60 sayılı ??Kayna?tırma Yoluyla E?itim Uygulamaları? konulu Genelge yürürlükten kaldırılmı?tır.
Bu genelgenin okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve ortaö?retim kurumlarının yönetici ve ö?retmenlerine duyurularak kayna?tırma/bütünle?tirme yoluyla e?itim uygulamalarının öngörülen hedeflere ula?tırılması için plânlamaların yapılmasını ve gerekli önlemlerin alınmasını önemle rica ederim.
İsmet YILMAZ
Millî E?itim Bakanı